Tuinen van Eden: Zweeds minimalisme aan de rand van het park
In eigen land is de Zweedse toparchitect Johannes Norlander al langer een ronkende naam, maar ook bij ons neemt zijn bekendheid gestaag toe. Voor wie de naam geen belletje doet rinkelen: hij is het die op Nieuw Zuid een appartementsgebouw met looppiste op het dak liet aanleggen.
Norlanders ontwerpen charmeren in aardse eenvoud, verrassende ruimtelijkheid en kwalitatief materiaalgebruik. Niet verwonderlijk dus dat zijn eerste Belgische ontwerp – HÅVN op Nieuw Zuid – al snel gevolgd wordt door een tweede in het oog springend project: het Wilrijkse woonproject Tuinen van Eden, dat grenst aan het in 2013 aangelegde Park van Eden.
Meneer Norlander, blij dat u opnieuw in Antwerpen aan de slag kan?
Toewijzing aan Triple Living
In 2017 schreef AG Vespa een ontwerpwedstrijd uit voor bouwzone B/D, het laatste deel van het ontwikkelingsproject Neerland, en de omgevingsaanleg van de buurt. Belangrijk in de vraagstelling: de respectieve deelzones en de omgevingsaanleg moesten maximaal op elkaar afgestemd worden, en op het aansluitende park- en natuurgebied.
In haar projectvoorstel sloeg projectontwikkelaar Triple Living de handen in elkaar met hama architecten, Johannes Norlander Arkitektur en het Gentse Fris in het Landschap. Samen ontwikkelden ze een ruimtelijke, architecturale en programmatische visie die helemaal paste bij wat stad Antwerpen met het gebied voor ogen had en dus besloot de stad om het woongebied te verkopen aan Triple Living.
“Absoluut. We zijn nog steeds maar een klein Zweeds architectenbureau, maar we voelen ons hier thuis. Antwerpen is een kleine, maar wereldse stad: heel trendy en divers. We zijn blij dat we daaraan ons steentje kunnen bijdragen. Het is volgens mij ook geen toeval dat we opnieuw met Triple Living samenwerken: zij begrijpen echt wat we met onze ontwerpen willen bereiken. Net zoals wij dragen ze vakmanschap en kwaliteit hoog in het vaandel. We hebben dus geen compromissen moeten sluiten over kwaliteit en materialen, en dat is heel fijn werken.”
Verschilt uw werk op Nieuw Zuid veel van dit project?
“Ons werk voor Tuinen van Eden is eigenlijk niet te vergelijken met wat we op Nieuw Zuid gedaan hebben. De omvang van het project is heel anders, de omgeving ook. Op Nieuw Zuid ontwierpen we een gebouw in een stedelijke omgeving met een strak masterplan dat al helemaal uitgetekend was. Hier hebben we de kans gekregen om het hele project zelf vorm te geven. Heel fijn!”
“Of we nu downtown ontwerpen of in de stadsrand, de kernelementen van onze ontwerpen blijven dezelfde: low-key ontwerp met een focus op kwaliteitsmaterialen en verfijnde details. Niet verwonderlijk, want als Zweeds bureau zijn we geworteld in het Zweeds modernisme. In elk project proberen we die visie van eenvoud en natuur te vermengen met de plaatselijk bouwtraditie en de precieze context van het gebouw. Het Park van Eden is voor dit project een belangrijke factor, dat wilden we beslist meenemen in onze ontwerpen.”
Blij dat u er zelf over begint. Hoe verhoudt uw ontwerp zich tot de parkcontext?
“Het park is de grote eyecatcher van het hele project. Wat een prachtige omgeving om in te wonen! Paradoxaal genoeg vormt dat ook de grootste moeilijkheid: de woonbuurt die hier verrijst, moet in harmonie zijn met de natuurlijke omgeving. Er moet respect voor de natuur uit spreken. Natuur- en woongebied moeten één harmonieus geheel zijn. Het ene moet een natuurlijke extensie zijn van het andere.”
“Ik denk dat we daar behoorlijk goed in geslaagd zijn. We hebben veel aandacht besteed aan de buitenruimte tussen de verschillende gebouwen. Op die manier laten we de natuur binnensluipen in de woonzone. In elk van de gebouwen wilden we een gevoel van vrijheid creëren. Het gevoel dat je een vrijstaande woning hebt. De relatie met het park is ook heel bepalend geweest voor het ontwerp van de verschillende woonunits. Zo hebben alle appartementen grote terrassen of balkons die de omgeving binnen brengen. Er zijn zelfs een aantal gezinswoningen met tuin en fietsenberging. Perfect afgestemd op de noden van families met kinderen.”
Met welke materialen hebt u gewerkt?
“Ook in onze materiaalkeuze hebben we met de natuurlijke omgeving rekening gehouden: overal hebben we gekozen voor aardse elementen in sobere, natuurlijke kleuren. Elke gevel moest echt opgaan in de omgeving. De gevels zijn bekleed met bakstenen en horizontale betonnen elementen. De deuren en ramen zijn in hout. We hebben bewust gekozen voor robuuste materialen, die lang meegaan en na een tijd een aardse platina kleur krijgen en zo nog meer opgaan in de omgeving. De interieurs zijn helemaal in harmonie met het buitenontwerp.”
Bent u blij met het resultaat?
“Ja, zeker wel. Wanneer je een nieuwe buurt zoals deze ontwerpt, met veel verschillende woonunits, dan zoek je naar een evenwicht tussen coherentie en eigenheid. Je wil dat elk gebouw een eigen, sprekende identiteit heeft, maar je wil ook een buurt die samen hoort. Je wil één geheel. Ik denk dat we daarin mooi geslaagd zijn: de gebouwen van Tuinen van Eden zijn heel divers en verschillen heel erg van karakter, maar uiteindelijk vertellen ze hetzelfde verhaal.”
